BỆNH THIẾU MÁU LÀ GÌ – 5 ĐIỀU GIÚP BẠN HIỂU RÕ BỆNH THIẾU MÁU
Bệnh thiếu máu là một trong những tình trạng thiếu dinh dưỡng phổ biến nhất, xuất hiện khi cơ thể thiếu chất sắt cần thiết từ chế độ ăn uống hàng ngày. Bạn có thể nhận biết liệu mình có nguy cơ thiếu máu hay không bằng cách nào?
Trong bài viết hôm nay Dr Ngọc sẽ chia sẻ rõ về bệnh thiếu máu để mọi người hiểu rõ. Hãy cùng Dr Ngọc tìm hiểu thông qua bài viết hôm nay nhé!
Mọi người có thể tham khảo thêm: bài viết về lợi ích của dầu nhuyễn thể.
1. BỆNH THIẾU MÁU LÀ TÌNH TRẠNG NHƯ THẾ NÀO?
Cơ thể con người bao gồm ba loại tế bào máu khác nhau:
- Tế bào bạch cầu giúp đối phó với nhiễm trùng.
- Tế bào tiểu cầu giúp quá trình đông máu.
- Tế bào hồng cầu chịu trách nhiệm mang oxy đến các cơ quan khác trong cơ thể.
Các tế bào hồng cầu chứa huyết sắc tố, một loại protein giàu chất sắt giúp máu có màu đỏ và giúp vận chuyển oxy đến các cơ quan trong cơ thể, đồng thời lấy carbon dioxide ra khỏi các cơ quan để thở ra ngoài.
Các tế bào hồng cầu được sản xuất thường xuyên trong tủy xương và để sản xuất huyết sắc tố và hồng cầu, cơ thể cần sắt, vitamin B12, folate và các chất dinh dưỡng khác từ thực phẩm. Khi cơ thể không đủ tế bào hồng cầu để đáp ứng nhu cầu mang oxy đến các cơ quan, cơ thể sẽ rơi vào tình trạng bệnh thiếu máu.
Thiếu máu có thể có nhiều dạng với nguyên nhân khác nhau, từ nhẹ đến nặng và kéo dài tạm thời hoặc lâu dài. Do đó, nếu có dấu hiệu thiếu máu, cần tìm kiếm sự khám và điều trị từ bác sĩ vì đó có thể là dấu hiệu của một bệnh nghiêm trọng.
2. NGUYÊN NHÂN NÀO GÂY NÊN TÌNH TRẠNG BỆNH THIẾU MÁU?
Các loại thiếu máu khác nhau đều có nguyên nhân khác nhau:
2.1 Thiếu máu viêm:
Các bệnh như ung thư, HIV/AIDS, viêm khớp dạng thấp, bệnh thận, bệnh Crohn và các bệnh viêm cấp tính hoặc mãn tính khác có thể ảnh hưởng đến việc sản xuất các tế bào hồng cầu.
2.2 Thiếu máu không tái tạo:
Tình trạng bệnh thiếu máu không tái tạo là một hiện tượng hiếm gặp, đe dọa tính mạng khi cơ thể không sản xuất đủ tế bào hồng cầu. Các nguyên nhân gây thiếu máu không tái tạo bao gồm nhiễm trùng, sử dụng một số loại thuốc, bệnh tự miễn và tiếp xúc với hóa chất độc hại.
2.3 Thiếu máu bất sản:
Các bệnh như bệnh bạch cầu và bệnh tủy có thể gây ra tình trạng bệnh thiếu máu bằng cách ảnh hưởng đến quá trình sản xuất máu trong tủy xương. Tác động của các loại ung thư và các rối loạn giống ung thư khác nhau về mức độ nghiêm trọng, từ nhẹ đến đe dọa tính mạng.
2.4 Thiếu máu do thiếu sắt:
Thiếu máu do thiếu chất sắt là loại phổ biến nhất. Để sản xuất huyết sắc tố, tủy xương cần sắt. Nếu cơ thể không đủ chất sắt, sẽ không sản xuất đủ huyết sắc tố cho các tế bào hồng cầu.
Loại thiếu máu này thường xảy ra ở phụ nữ mang thai hoặc mất máu thường xuyên như trong chu kỳ kinh nguyệt kéo dài, lở loét, ung thư và sử dụng một số loại thuốc giảm đau không kê đơn. Aspirin, đặc biệt là, có thể gây viêm niêm mạc dạ dày dẫn đến mất máu.
2.5 Thiếu máu thiếu vitamin:
Cơ thể cần folate và vitamin B12 cùng với sắt để sản xuất các tế bào hồng cầu khỏe mạnh. Nếu cơ thể thiếu những chất dinh dưỡng quan trọng này hoặc thiếu một số chất dinh dưỡng khác, sản xuất hồng cầu có thể bị giảm. Mặt khác, một số người tiêu thụ đủ B12 nhưng không thể hấp thụ vitamin này, dẫn đến tình trạng thiếu máu ác tính.
2.6 Thiếu máu bẩm sinh:
Đây là một bệnh di truyền trong huyết học liên quan đến sự bất thường của hemoglobin, một loại protein cấu trúc trong hồng cầu có chức năng vận chuyển oxy. Người bị bệnh tan máu bẩm sinh thường gặp tình trạng bệnh thiếu máu do sự phá hủy quá mức của các tế bào hồng cầu.
2.7 Thiếu máu hồng cầu hình liềm:
Thiếu máu hồng cầu hình liềm là một bệnh di truyền, đôi khi có thể nghiêm trọng hơn so với bệnh thiếu máu tán huyết. Bệnh được gây ra bởi một dạng khuyết tật của hemoglobin, làm cho các tế bào hồng cầu có hình dạng lưỡi liềm không bình thường. Những tế bào máu bất thường này sẽ chết sớm, dẫn đến tình trạng bệnh thiếu máu hồng cầu mãn tính.
3. CÁC YẾU TỐ LÀM TĂNG NGUY CƠ THIẾU MÁU
Dưới đây là những yếu tố có thể gây nguy cơ bệnh thiếu máu:
- Chế độ ăn uống thiếu một số vitamin và khoáng chất: Thiếu chất sắt, vitamin B12 và folate trong chế độ ăn uống có thể làm tăng nguy cơ bệnh thiếu máu.
- Rối loạn đường ruột: Mắc các bệnh rối loạn đường ruột như bệnh Crohn hoặc celiac có thể ảnh hưởng đến việc hấp thụ chất dinh dưỡng, làm tăng nguy cơ bệnh thiếu máu.
- Kinh nguyệt: Phụ nữ chưa mãn kinh có nguy cơ bệnh thiếu máu cao hơn nam giới và phụ nữ sau mãn kinh. Kinh nguyệt có thể làm mất tế bào hồng cầu.
- Thai kỳ: Trong thời kỳ mang thai, nếu không dùng vitamin tổng hợp với axit folic và sắt đầy đủ, nguy cơ bệnh thiếu máu tăng cao, và tình trạng bệnh thiếu máu này còn kéo dài sau khi sinh gọi là thiếu máu sau sinh.
- Bệnh mãn tính: Các bệnh ung thư, suy thận, tiểu đường hoặc một số bệnh mãn tính khác có thể làm tăng nguy cơ bệnh thiếu máu. Những bệnh này có thể dẫn đến sự thiếu hụt các tế bào hồng cầu. Mất máu chậm, mãn tính do vết loét trong cơ thể có thể làm cạn kiệt sắt của cơ thể, dẫn đến thiếu máu do thiếu sắt.
- Lịch sử gia đình: Nếu có tiền sử thiếu máu di truyền trong gia đình, chẳng hạn như thiếu máu hồng cầu hình liềm, bạn cũng có thể có nguy cơ mắc bệnh này.
- Những yếu tố khác: Tiền sử nhiễm trùng, bệnh về máu và rối loạn tự miễn dịch cũng có thể làm tăng nguy cơ thiếu máu. Sử dụng rượu, tiếp xúc với hóa chất độc hại và một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến việc sản xuất hồng cầu và dẫn đến thiếu máu.
- Tuổi tác: Người trên 65 tuổi có nguy cơ thiếu máu cao hơn.
4. TRIỆU CHỨNG CỦA BỆNH THIẾU MÁU
Thiếu sắt gây ra nhiều triệu chứng khác nhau, bao gồm cả những dấu hiệu bên ngoài và bên trong cơ thể. Ngoài cảm giác mệt mỏi và thiếu năng lượng, thiếu máu còn có thể làm tăng nhịp tim, giảm huyết áp và gây ra đau bụng kinh dữ dội, chảy máu nhiều và đau ở phía trán.
Một số người cũng có thể bị giảm sự thèm ăn và xáo trộn giấc ngủ, cùng với khó thở khi tham gia hoạt động thể chất. Nếu không được chữa trị kịp thời, thiếu sắt có thể gây đau bụng và ảnh hưởng đến chức năng của hệ thống miễn dịch.
Một số dấu hiệu bên ngoài cũng có thể cho thấy người bị thiếu máu, bao gồm thay đổi của mái tóc, móng tay và lưỡi. Lưỡi có thể trở nên đau, sáng bóng và có màu đỏ, trong khi tóc và móng tay trở nên giòn và dễ gãy hơn, có thể có màu trắng xuất hiện bên trong.
Tuy nhiên, những dấu hiệu này cũng có thể là do các bệnh tật khác nên để biết chắc chắn có thiếu máu hay không, cần phải thực hiện một loạt các xét nghiệm máu để xác định mức độ chính xác của sắt và các chất khác trong máu. Nếu bạn nghi ngờ mình bị bệnh thiếu máu, hãy đến thăm bác sĩ để được tư vấn và khám bệnh.
5. CÁCH DỰ PHÒNG BỆNH THIẾU MÁU
Có nhiều loại bệnh thiếu máu không thể được phòng ngừa. Tuy nhiên, để tránh bệnh thiếu máu do thiếu sắt và thiếu vitamin, bạn có thể tăng cường chế độ ăn uống bằng việc ăn nhiều loại thực phẩm chứa vitamin và khoáng chất, bao gồm:
- Chất sắt: Thịt bò và các loại thịt khác, đậu lăng, ngũ cốc giàu sắt, rau xanh đậm, và trái cây sấy khô.
- Folate: Trái cây và nước ép trái cây, rau xanh đậm, đậu xanh, đậu thận, đậu phộng, và các sản phẩm ngũ cốc như bánh mì, ngũ cốc, mì ống và gạo.
- Vitamin B12: Thịt, các sản phẩm từ sữa, và các sản phẩm ngũ cốc chứa nhiều vitamin B-12, đậu nành cũng có thể được sử dụng để tăng cường.
- Vitamin C: Trái cây và nước ép cam, quýt, ớt, bông cải xanh, cà chua, dưa và dâu tây đều là các nguồn giàu vitamin C. Những thực phẩm này cũng giúp tăng hấp thu sắt.
Thông tin trên giúp mọi người chẩn đoán xem là mình có nằm trong tình trạng đang mắc phải bệnh hay không? Nếu mình có các triệu chứng như trên nên đến bệnh viện để thăm khám và điều trị trực tiếp. KHÔNG TỰ Ý TỰ ĐIỀU TRỊ TẠI NHÀ NHÉ!
Liên hệ với Dr Ngọc:
- Nhắn tin: http://m.me/drngoclaser
- Blog: https://drngoc.vn/
- Facebook: https://www.facebook.com/drngoclaser/…
- Email hợp tác: drngoclaser@gmail.com