Đột quỵ là một trong những nguyên nhân gây tử vong và tàn phế hàng đầu trên thế giới. Điều đáng nói là nhiều trường hợp đột quỵ có thể phòng ngừa được nếu mỗi người biết cách chăm sóc sức khỏe và kiểm soát yếu tố nguy cơ. Nhưng dự phòng đột quỵ như thế nào là đúng? Hãy cùng Dr Ngọc đi tìm lời giải khoa học và thực tế trong bài viết này.
Nội dung bài viết
Đột quỵ là gì và vì sao cần dự phòng sớm?
Đột quỵ (tai biến mạch máu não) xảy ra khi dòng máu lên não bị gián đoạn, có thể do tắc nghẽn mạch máu (nhồi máu não) hoặc vỡ mạch máu (xuất huyết não). Khi não không nhận đủ oxy và dưỡng chất, các tế bào thần kinh sẽ chết chỉ sau vài phút, để lại hậu quả nặng nề như liệt nửa người, mất ngôn ngữ, giảm trí nhớ hoặc thậm chí tử vong.
Điều nguy hiểm là đột quỵ thường đến đột ngột, không báo trước. Vì vậy, thay vì chờ đến khi bệnh xảy ra, việc dự phòng đột quỵ mới là chìa khóa quan trọng để bảo vệ sức khỏe não bộ và duy trì chất lượng cuộc sống.
Các yếu tố nguy cơ gây đột quỵ
Muốn dự phòng đúng cách, trước tiên cần hiểu rõ những “thủ phạm” làm tăng nguy cơ đột quỵ. Một số yếu tố không thể thay đổi như tuổi tác, giới tính hay di truyền. Tuy nhiên, phần lớn nguyên nhân lại đến từ lối sống và bệnh lý có thể kiểm soát được:
- Tăng huyết áp: Nguyên nhân hàng đầu, chiếm hơn 50% các ca đột quỵ.
- Tiểu đường: Làm tổn thương mạch máu, thúc đẩy hình thành cục máu đông.
- Mỡ máu cao: Gây xơ vữa động mạch, hẹp và tắc nghẽn dòng máu não.
- Hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia: Làm tổn thương thành mạch và tăng huyết áp.
- Ít vận động, béo phì: Dẫn đến rối loạn chuyển hóa và tăng gánh nặng tim mạch.
- Căng thẳng, mất ngủ kéo dài: Tác động tiêu cực đến huyết áp và hệ thần kinh.
Như vậy, việc dự phòng đột quỵ không chỉ là dùng thuốc khi mắc bệnh mà cần bắt đầu từ chính thói quen sống hàng ngày.
Dự phòng đột quỵ như thế nào là đúng?
1. Kiểm soát huyết áp – nền tảng của phòng ngừa
Huyết áp cao được ví như “kẻ giết người thầm lặng”. Đo huyết áp định kỳ, tuân thủ phác đồ điều trị nếu có chỉ định, đồng thời duy trì chế độ ăn ít muối, nhiều rau xanh là bước quan trọng nhất trong dự phòng.
2. Quản lý đường huyết và mỡ máu
Người bị tiểu đường hoặc rối loạn mỡ máu cần tái khám thường xuyên, điều chỉnh chế độ ăn uống khoa học, hạn chế đường tinh luyện, mỡ động vật và tăng cường thực phẩm giàu chất xơ.
3. Tập luyện thể dục đều đặn
Vận động ít nhất 30 phút mỗi ngày với các hoạt động phù hợp như đi bộ nhanh, bơi lội, yoga hoặc đạp xe giúp cải thiện tuần hoàn, kiểm soát cân nặng và ổn định huyết áp.
4. Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia
Nicotin và cồn không chỉ gây hại trực tiếp cho mạch máu mà còn thúc đẩy hình thành cục máu đông. Loại bỏ thói quen này chính là cách tự bảo vệ não bộ.
5. Giữ tinh thần thoải mái, ngủ đủ giấc
Stress kéo dài làm tăng tiết hormone gây co mạch và tăng huyết áp. Thư giãn bằng thiền, nghe nhạc, đọc sách và duy trì giấc ngủ 7–8 tiếng mỗi ngày sẽ hỗ trợ dự phòng hiệu quả.
6. Khám sức khỏe định kỳ
Nhiều bệnh nhân chỉ phát hiện mình có nguy cơ đột quỵ khi đã quá muộn. Kiểm tra sức khỏe toàn diện mỗi năm, đặc biệt xét nghiệm mỡ máu, đường huyết và siêu âm mạch cảnh giúp nhận diện nguy cơ từ sớm.
Dự phòng đột quỵ cấp 1 và cấp 2
Trong y học, dự phòng đột quỵ được chia làm hai cấp độ:
- Dự phòng cấp 1: Dành cho người chưa từng bị đột quỵ, tập trung vào kiểm soát yếu tố nguy cơ để ngăn bệnh xảy ra lần đầu.
- Dự phòng cấp 2: Dành cho người đã từng có cơn đột quỵ hoặc cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA). Ở nhóm này, việc tuân thủ điều trị, dùng thuốc chống đông hoặc chống kết tập tiểu cầu theo chỉ định bác sĩ càng quan trọng để tránh tái phát.
Kết luận
Câu hỏi “dự phòng đột quỵ như thế nào là đúng” thực chất không chỉ dành cho người cao tuổi hay có bệnh nền, mà dành cho tất cả chúng ta. Chủ động thay đổi lối sống, kiểm soát huyết áp, đường huyết, mỡ máu và khám sức khỏe định kỳ chính là con đường bền vững nhất để bảo vệ não bộ.
Đột quỵ có thể xảy ra bất ngờ, nhưng dự phòng lại hoàn toàn nằm trong tầm tay. Hãy bắt đầu từ những thói quen nhỏ hôm nay để giữ gìn một tương lai khỏe mạnh và an toàn hơn.
Mọi người có thể nhắn tin trực tiếp để Dr Ngọc tư vấn rõ hơn nhé!
Liên hệ với Dr Ngọc:
- Nhắn tin: http://m.me/drngoclaser
- Blog: https://drngoc.vn/
- Facebook: https://www.facebook.com/drngoclaser/…
- Email hợp tác: drngoclaser@gmail.com
