BỆNH TIỂU ĐƯỜNG TUÝP 2 LÀ GÌ?
Bệnh tiểu đường tuýp 2 xảy ra do các tế bào trong cơ thể không sử dụng insulin hiệu quả (còn gọi là đề kháng insulin). Bệnh tiểu đường tuýp 2 xuất hiện chủ yếu ở độ tuổi trung niên đến lớn tuổi nhưng ngày càng có nhiều người trẻ mắc bệnh. Bệnh có thể kiểm soát bằng cách điều chỉnh lối sống thông qua ăn uống, tập luyện và dùng thuốc đúng cách.
Trong video hôm nay Dr Ngọc sẽ chia sẻ với mọi người biết rõ hơn về căn bệnh tiểu đường tuýp 2 này nhé!
Hãy cùng Dr Ngọc theo dõi hết video hôm nay để hiểu rõ hơn về bệnh lý này nhé!
Mọi người có thể tham khảo thêm: bài viết về lợi ích của dầu nhuyễn thể.
1. BỆNH TIỂU ĐƯỜNG TUÝP 2 LÀ GÌ?
Bệnh tiểu đường tuýp 2 (đái tháo đường type 2) do cơ thể không thể sử dụng insulin hoặc sử dụng insulin không hiệu quả như người bình thường.
Người lớn tuổi là đối tượng dễ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 nên nhiều người còn được gọi đây là bệnh tiểu đường khởi phát ở người lớn hay bệnh tiểu đường của người lớn tuổi. Bệnh ngày càng trẻ hóa, nhiều trẻ em và thanh thiếu niên mắc bệnh, chủ yếu do thừa cân béo phì, lười tập thể dục…
2. NGUYÊN NHÂN GÂY NÊN BỆNH TIỂU ĐƯỜNG TUÝP 2
Tuyến tụy đảm nhận vai trò tạo ra hormone insulin. Insulin giúp các tế bào chuyển chất bột đường (glucose) từ các thực phẩm ăn vào hàng ngày để tạo thành năng lượng.
Thế nhưng, ở người mắc bệnh tiểu đường loại 2 này, dù cơ thể tạo ra insulin nhưng các tế bào lại không sử dụng hoặc sử dụng không hiệu quả. Để tránh lượng đường bị tồn đọng trong máu, tuyến tụy tạo ra nhiều insulin hơn để giải quyết glucose đang “tồn kho” để đưa vào tế bào. Đến một thời điểm, khi tuyến tụy không thể sản xuất số lượng insulin đều đặn được nữa thì glucose không được tạo thành năng lượng sẽ tích tụ trong máu và gây bệnh.
Dưới đây là những yếu tố thúc đẩy và kết hợp để tạo ra nguyên nhân gây bệnh tiểu đường loại 2:
- Gien: các nhà khoa học đã tìm thấy các đoạn DNA khác nhau ảnh hưởng đến cách cơ thể tạo ra insulin.
- Thừa cân/béo phì: được xem là nguyên nhân gây bệnh tiểu đường tuýp 2 do tình trạng kháng insulin. Thế nhưng, không phải ai thừa cân cũng mắc bệnh tiểu đường type 2. Người thừa cân béo phì có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 cao hơn khoảng 6 lần so với người bình thường.
- Hội chứng chuyển hóa: người bị kháng insulin thường đối diện với một nhóm các biểu hiện bao gồm lượng đường trong máu cao, mỡ thừa quanh eo, huyết áp cao, cholesterol và chất béo trung tính cao.
- Gan mất cân bằng “điều phối” glucose: Bản thân insulin có vai trò vận chuyển glucose vào tế bào để tạo năng lượng nuôi cơ thể hoặc lưu trữ ở gan dưới dạng glycogen khi cơ thể dư glucose. Thế nhưng, ở một số trường hợp, gan bị suy giảm chức năng cân bằng chuyển hóa glucose dẫn tới kháng insulin, không dung nạp glucose và đái tháo đường.
- Các tế bào sử dụng insulin không hiệu quả nên glucose không thể đi nuôi cơ thể. Điều này có thể gây ra phản ứng dây chuyền, dẫn đến bệnh tiểu đường type 2.
- Tế bào beta suy giảm chức năng: Nếu các tế bào tạo ra insulin gửi sai số lượng vào sai thời điểm, lượng đường trong máu sẽ bị giảm. Lượng đường trong máu cao cũng có thể làm hỏng các tế bào tạo ra insulin.
3. DẤU HIỆU NHẬN BIẾT BỆNH TIỂU ĐƯỜNG TUÝP 2
Các triệu chứng của bệnh tiểu đường loại 2 có thể rất nhẹ mà người bệnh không nhận thấy rõ. Khoảng 8 triệu người mắc bệnh này nhưng thường ít để ý đến các triệu chứng, bao gồm:
- Rất khát.
- Đi tiểu nhiều.
- Nhìn mờ.
- Cáu kỉnh.
- Ngứa ran hoặc tê ở bàn tay hoặc bàn chân.
- Mệt mỏi/cảm thấy mệt mỏi.
- Vết thương không lành.
- Nhiễm trùng nấm men tiếp tục tái phát.
- Cảm thấy đói.
- Giảm cân mà không cần cố gắng.
- Bị nhiễm trùng nhiều hơn.
Nếu thấy xuất hiện biểu hiện sẫm màu, da sần sần quanh cổ hoặc nách (bệnh gai đen) có thể xem là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang trở nên đề kháng với insulin.
4. ĐỐI TƯỢNG VÀ YẾU TỐ NGUY CƠ MẮC BỆNH TIỂU ĐƯỜNG TUÝP 2
Nếu bị tiểu đường loại 2, cơ thể sẽ khó sử dụng insulin và không thể giữ lượng đường trong máu ở mức bình thường. Những yếu tố nguy cơ bị tiểu đường xuất phát từ bản thân, sức khỏe và lối sống không lành mạnh, có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường loại 2.
Yếu tố nguy cơ liên quan đến bản thân:
- 45 tuổi trở lên.
- Cha mẹ, anh chị em trong gia đình mắc bệnh tiểu đường tuýp 2.
- Người Mỹ gốc Phi, người Mỹ gốc Tây Ban Nha/người Mỹ Latinh, người Mỹ da đỏ hoặc người bản địa Alaska (một số người dân Đảo Thái Bình Dương và người Mỹ gốc Á cũng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn).
Các yếu tố nguy cơ liên quan đến sức khỏe và tiền sử bệnh bao gồm:
- Bị tiền tiểu đường.
- Bệnh tim và mạch máu.
- Huyết áp cao, ngay cả khi nó được điều trị và kiểm soát.
- HDL (cholesterol tốt) quá thấp.
- Chất béo trung tính cao.
- Thừa cân hoặc béo phì.
- Tiểu đường thai kỳ khi mang thai hoặc sinh con nặng hơn 4kg.
- Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS).
- Trầm cảm.
Những yếu tố liên quan đến thói quen và lối sống như:
- Ít/không tập thể dục. Cụ thể hoạt động thể chất ít hơn 150 phút/tuần.
- Hút thuốc.
- Căng thẳng.
- Ngủ quá ít hoặc quá nhiều.
5. ĐIỀU TRỊ BỆNH TIỂU ĐƯỜNG TUÝP 2
Điều trị bệnh tiểu đường tuýp 2 bao gồm sự kết hợp giữa thay đổi lối sống và dùng thuốc.
ĐIỀU TRỊ BỆNH TIỂU ĐƯỜNG TUÝP 2 BẰNG THAY ĐỔI THÓI QUEN SINH HOẠT
Chế độ ăn kiêng và tập thể dục có thể giúp đạt được mức đường huyết mục tiêu:
- Giảm cân. Giảm thêm 5% – 7% trọng lượng cơ thể hoặc duy trì mức cân nặng hiện tại giúp giảm, ổn định mức đường huyết. Ngoài ra, việc kiểm soát khẩu phần ăn và các loại thực phẩm lành mạnh cũng cách cải thiện sức khỏe.
- Ăn uống lành mạnh. Không có chế độ ăn uống cụ thể cho người bệnh tiểu đường tuýp 2. Do đó, hãy lập kế hoạch ăn uống tập trung vào các yếu tố:
- Ăn ít calo hơn.
- Cắt giảm lượng carbs tinh chế, đặc biệt là đồ ngọt.
- Thêm rau và trái cây vào chế độ ăn uống.
- Thu nạp nhiều chất xơ hơn.
- Tập thể dục. Duy trì hoạt động thể chất 30 – 60 phút mỗi ngày thông qua các hoạt động như: đi bộ, đạp xe, bơi lội hoặc các động tác giúp nhịp tim tăng lên. Kết hợp cùng các bài tập rèn luyện sức bền, như yoga hoặc cử tạ. Lưu ý, nếu dùng thuốc giảm lượng đường trong máu, cần ăn nhẹ trước khi tập.
- Theo dõi lượng đường trong máu tại nhà. Tùy vào phương pháp điều trị, đặc biệt nếu người bệnh đang sử dụng insulin, bác sĩ sẽ sẽ đưa ra kế hoạch kiểm tra lượng đường trong máu, tần suất thực hiện kiểm tra đường huyết tại nhà.
ĐIỀU TRỊ BỆNH TIỂU ĐƯỜNG TUÝP 2 KẾT HỢP THUỐC ĐIỀU TRỊ
Nếu giải pháp thay đổi lối sống không giúp người bệnh đái tháo đường type 2 đạt được mức đường huyết mục tiêu, người bệnh có thể cần dùng thuốc. Một số thuốc phổ biến nhất đối với bệnh tiểu đường loại 2 bao gồm:
- Metformin có tác dụng làm giảm lượng glucose do gan tạo ra và giúp cơ thể phản ứng tốt hơn với insulin.
- Nhóm thuốc Sulfonylureas (glimepiride, glipizide và glyburide) giúp cơ thể tạo ra nhiều insulin hơn.
- Meglitinides giúp cơ thể tạo ra nhiều insulin hơn và hoạt động nhanh hơn sulfonylurea.
- Thiazolidinediones (rosiglitazone, pioglitazone) giúp phản ứng tốt hơn với insulin nhưng thuốc rosiglitazone làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về tim nên đã ngưng sản xuất. Do đó, nhóm thuốc này không phải là lựa chọn đầu tiên để điều trị.
- Thuốc ức chế DPP-4 (sitagliptin, saxagliptin, vildagliptin và linagliptin) giúp giảm lượng đường trong máu, tuy nhiên vẫn có một số tác dụng phụ nhưng không đáng kể so với lợi ích đem lại.
- Thuốc chủ vận thụ thể GLP-1 (albiglutide, dulaglutide, exenatide, liraglutide…) làm chậm quá trình tiêu hóa và giảm lượng đường trong máu.
- Thuốc ức chế SGLT2 (canagliflozin, dapagliflozin, empagliflozin…) hỗ trợ thận lọc ra nhiều glucose hơn. Empagliflozin (Jardiance) cũng đã chứng minh hiệu quả trong việc giảm nguy cơ nhập viện hoặc tử vong do suy tim.
- Insulin.
Nếu liệu pháp kết hợp vẫn không phát huy tác hoặc chỉ có tác dụng trong thời gian ngắn, bác sĩ có thể cân nhắc sử dụng thêm loại thuốc noninsulin thứ ba hoặc có thể bắt đầu điều trị bằng insulin cho người bệnh.
Thông tin trên giúp chị em chẩn đoán xem là mình có nằm trong tình trạng đang mắc phải bệnh tiểu đường tuýp 1 hay không? Nếu mình có các triệu chứng như trên nên đến bệnh viện để thăm khám và điều trị trực tiếp. KHÔNG TỰ Ý TỰ ĐIỀU TRỊ TẠI NHÀ NHÉ!
Liên hệ với Dr Ngọc:
- Nhắn tin: http://m.me/drngoclaser
- Blog: https://drngoc.vn/
- Facebook: https://www.facebook.com/drngoclaser/…
- Email hợp tác: drngoclaser@gmail.com